ایتال

آجر ایتال به اشكال مكعب مستطيل توپر، سوراخدار، توخالي و قطعات نازك توليد مي‌شود . از آجر سفال در ساختن ديوارهاي باربر ، تيغه‌هاي جدا كننده ، سقفهاي تيرچه بلوك ، طاق ضربي بين تيرآهنها و نماي خارجي و داخلي ساختمانها بهره‌گيري مي‌شود .

آجر سفال از قدیمی ترین مصالح ساختمانی است که قدمت آن بنا به عقیده برخی از باستان شناسان به ده هزار سال پیش می رسد. در ایران بقایای کوره های سفال پزی و آجر سفال سفال پزی در شوش و سیلک کاشان که تاریخ آنها به هزاره چهارم پیش از میلاد می رسد پیدا شده است. همچنین نشانه هایی از تولید و مصرف آجر سفال سفال در هندوستان به دست آمده که حاکی از سابقه شش هزار ساله آجر سفال سفال در آن کشور است وازه آجر سفال بابلی و نام خشت هایی بوده که بر روی آنها منشورها قوانین و نظایر آنها را می نوشتند گمان می رود نخستین بار از پخته شدن خاک دیواره ها و کف اجاق ها به پختن آجر سفال پی برده اند .

کوره های آجر ایتال پزی ابتدایی بی گمان از مکان هایی تشکیل می شده که در آن لایه های هیزم و خشت متناوبا روی هم چیده می شده است .

فن استفاده از آجر سفال ازآسیای غربی به سوی غرب مصر و سپس به روم و به سمت شرق هندوستان و چین رفته است در سده چهارم اروپایی ها شروع به استفاده از آجر سفال کردند ولی پس از مدتی از رونق افتاده و رواج مجدد از سده 12 میلادی بوده که ابتدا از ایتالیا شروع شد .

در ایران باستان ساختمان های بزرگ و زیبایی بنا شده اند که پاره ای از آنها هنوز پا بر جا هستند . نظیر طاق کسری در غرب ایران قدیم آرامگاه شاه اسماعیل سامانی در گنبد کاووس و مسجد اصفهان را که با آجر سفال ساخته اند همچنینی پلها و سد های قدیمی مانند پل دختر سد کبار در قم از جمله بناهای قدیمی می باشند .

انواع آجر ایتال در ایران قدیم :

در ایران هر جا سنگ کم بوده و خاک خوب هم در دسترس بوده است آجر سفال پزی و مصرف آجر سفال معمول شده است اندازه آجر سفال ایلامی حدود 10×38×38 سانیتی متر بوده پختن و مصرف آجر سفال در زمان ساسانیان گسترش یافته و در ساختمان های بزرگ مانند آتشکده ها به کار رفته است اندازه آجر سفال این دوره جدود 44×44×7تا 8 بوده است و بعد های آن 20×20×3 تا4 سانتی متر کاهش یافت .

در فرش کردن کف ساختمان از آجر سفال بزرگتری به نام ختائی به ابعاد 5×25×25 سانتی متر و یا بزرگتر از آن به نام نظامی در ابعاد 40×4×5 سانتی متر استفاده می شده است از انواع دیگر آجر سفال در گذشته آجر سفال قزاقی می باشد که پیش از جنگ جهانی اول روسها آن را تولید می کردند که ابعاد آن 5×10×20 بوده است آشنایی با آجر سفال و مواد اولیه آن آجر سفال نوعی سنگ مصنوعی است که از پختن خشت خام و دگرگونی آن بر اثر گرما به دست می آید خاک آجر سفال مخلوطی است از خاک رس ماسه فلدسپات سنگ آهک سولفات ها سولفورها فسفات ها کانی های آهن منگنز منیزیم سدیم پتاسیم مواد آلی و…

مراحل ساخت آجر ایتال عبارتند از :

 مواد خام
آماده سازی مواد اولیه
قالب گیری
پختن
تخلیه و انبار کردن محصول

انواع کوره های آجر سفال پزی :

پس از خشک شدن خشت ها را در کوره می چینند طرز چیدن آنها طوری است که بین آنها فاصله وجود دارد تا گازهای داغ و شعله بتواند از لای آنها عبور کند کوره های آجر سفال پزی سه هوع هستند :

کوره تنوره ای هوفمان و تونلی :

قابل ذکر است که کوره های تونلی مدرن ترین کوره های آجر سفال پزی می باشند که در آنها سرامیک های ممتاز و صنعتی نیز می پزند ویزگی های آجر سفال آجر سفال خوب باید در برخورد با آجر سفال دیگر صدای زنگ بدهد صدای زنگ نشانه سلامت توپری و مقاومت و کمی میزان جذب آب آن است آجر سفال خوب باید در آتش سوزی مقاومت کند و خمیری و آب نشود رنگ آجر سفال خوب باید یکنواخت باشد و همچنین باید یکنواخت و سطح آن بدون حفره باشد سختی آجر سفال باید به اندازه ای باشد که با ناخن خط نیفتد .

استاندارد آجر ایتال در ایران :

بنابر آخرین استاندارد ایران به تاریخ 7 خرداد 1357 در مورد آجر سفالهای رسی آجر سفالها به دو گروه دستی و ماشینی تقسیم بندی می شوند :
آجر سفال های دستی خود به دو نوع فشاری و قزاقی سفید و آجر سفال ماشینی نیز به توپر و سوزاخ دار گروه بندی شده اندمیزان جذب آب مطابق استاندارد ایران در آجر سفالهای دستی حداکثر 20% در آجر سفال های ماشینی 16% و حدلقل برای هر دو نوع آجر سفال 8% تعیین شده است .

انواع آجر ایتال غیر رسی و اشکال آن :

آجر سفال جوش آجر سفال خاص در صنعت سفال پزی است که در کشورهای صنعتی دارای اهمیت ویزه ای است از این آجر سفال برای نماسازی ساختمان ها فرش کف پیاده روها پوشش بدنه و کف آبروها و مجراهای فاضلاب و تونل ها و ساختن دودکش ها فرش کف کارخانه ها انبارهای کشاورزی و سالن های دامداری پرورش طیور استخر های صنعتی و جز اینها استفاده می شود .

انواع خاص آجر ایتال تولیدی در کشور های اروپایی آجر سفال هایی در کشورهای صنعتی اروپاتولید می شوند که هنوز تولید آن در ایران مرسوم نشده است از آن جمله بلوک های تو خالی آتش بند برای نصب دور ستون ها به منظور جلوگیری از نفوذ آتش قطعات ویزه به شکل منحنی های کوز و کاس قطعات درپوش روی دیوار قطعاتی که از اجزا هستند مانند کلوک سرقد گوشه و جزاینها که هنوز در ایران تولید نمی شوند .